συνείδησις

συνείδησις, εως, ἡ (συνεῖδον)

① awareness of information about someth., consciousness (Democr., Fgm. 297 ς. τῆς κακοπραγμοσύνης; Chrysipp. in Diog. L. 7, 85 τὴν ταύτης συνείδησιν; Eccl 10:20; Sir 42:18 v.l.; Jos., Ant. 16, 212; Just.; Theoph. Ant. 2, 4 [p. 102, 8]) w. obj. gen. συνείδησις ἁμαρτιῶν consciousness of sin Hb 10:2 (Diod S 4, 65, 7 διὰ τὴν συνείδησιν τοῦ μύσους; Philo, Det. Pot. Ins. 146 οἱ συνειδήσει τῶν οἰκείων ἀδικημάτων ἐλεγχόμενοι, Virt. 124 ς. ἁμαρτημάτων). συνείδησις θεοῦ consciousness, awareness of God 1 Pt 2:19 (s. ESelwyn, 1 Pt ’46, 176–78). Opp. ς. τοῦ εἰδώλου in awareness that this is an idol 1 Cor 8:7a v.l. (for συνηθείᾳ).

② the inward faculty of distinguishing right and wrong, moral consciousness, conscience (Menand., Monost. 597 ἅπασιν ἡμῖν ἡ συνείδησις θεός comes close to this mng.; cp. 654; Dionys. Hal., De Thuc. 8 μιαίνειν τὴν ἑαυτοῦ συνείδησιν; Heraclit. Sto., 37 p. 54, 8 ς. ἁμαρτόντος ἀνθρώπου; Ps.-Lucian, Amor. 49 οὐδεμιᾶς ἀπρεποῦς συνειδήσεως παροικούσης; Hierocles 14, 451; Stob., Flor. 3, 24 [I 601ff H.] quotes sayings of Bias and Periander on ὀρθὴ or ἀγαθὴ συνείδησις; PRyl 116, 9 [II A.D.] θλιβομένη τῇ συνειδήσει περὶ ὧν ἐνοσφίσατο; Mitt-Wilck. II/2, 88 I, 35 [II A.D.]; BGU 1024 III, 7; PFlor 338, 17 [III A.D.] συνειδήσει=‘conscientiously’, also s. 3, below; Wsd 17:10; Jos., Ant. 16, 103 κατὰ συνείδησιν ἀτοπωτέραν; TestReub 4:3; TestJud 20:2 v.l.; συνείδησιν μολύνειν Hippol., Ref. 9, 23, 4) w. subj. gen. Ro 2:15; 9:1; 1 Cor 10:29a; 2 Cor 1:12; 4:2; 5:11; Hb 9:14 al.; ἡ ἰδία ς. 1 Ti 4:2. Opp. ἄλλη ς. another’s scruples 1 Cor 10:29b; διὰ τὴν ς. for conscience’ sake (cp. OGI 484, 37 διὰ τὸ συνειδός; Ps.-Dio Chrys. 20 [37], 35) Ro 13:5; 1 Cor 10:25, 27f; τὸ μαρτύριον τῆς ς. 2 Cor 1:12, cp. ς. as the subj. of μαρτυρεῖν Ro 9:1; cp. 2:15, or of ἐλέγχειν J 8:9 v.l. (s. ἐλέγχω 2). W. attributes: ς. ἀγαθή a good conscience (cp. Herodian 6, 3, 4; PRein s.v. καλός 2b) Ac 23:1; 1 Ti 1:5; 1 Pt 3:21 (on the topic cp. FSokolowski, Lois sacrées des cités grecques, Supplément ’62 no. 108, 4–7 ‘one who enters the temple … must be pure, not through bathing but in mind’); ἔχειν ἀγαθὴν ς. (cp. ἐλευθέραν ἐχ. τὴν ς. Did., Gen. 89, 11) 1 Ti 1:19; 1 Pt 3:16. Also ἐν ἀγαθῇ ς. ὑπάρχειν 1 Cl 41:1. ἐν ἀμώμῳ καὶ ἁγνῇ συνειδήσει περιπατεῖν Pol 5:3 (μετὰ συνειδήσεως ἀγαθῆς τελευτᾶν Hippol., Ref. 9, 26, 4); cp. 1 Cl 1:3. ς. ἀσθενής a weak conscience, indecisive because of being bound to old ways 1 Cor 8:7; cp. vss. 10, 12. ς. ἀπρόσκοπος Ac 24:16; καθαρὰ ς. 1 Ti 3:9; 2 Ti 1:3; 1 Cl 45:7; καθαρὸς τῇ ς. ITr 7:2; καλὴ ς. Hb 13:18; 2 Cl 16:4. ς. πονηρά a bad conscience or a consciousness of guilt (s. καρδία 1bδ) Hb 10:22; D 4:14; B 19:12; Hm 3:4. ἡ ς. μολύνεται 1 Cor 8:7. μιαίνεται Tit 1:15 (s. Dionys. Hal. above). καθαριεῖ τ. συνείδησιν ἡμῶν ἀπὸ νεκρῶν ἔργων Hb 9:14. κατὰ συνείδησιν (s. on this Vett. Val. 210, 1) τελειῶσαί τινα vs. 9.

③ attentiveness to obligation, conscientiousness (for ins s. New Docs 3, 85; pap.) μετὰ συνειδήσεως conscientiously 1 Cl 2:4; ἐν ὁμονοίᾳ συναχθέντες τῇ ς. assembled in concord, with full consciousness of our duty 1 Cl 34:7.—MKähler, Das Gewissen I 1, 1878, RE VI 1899, 646ff; RSteinmetz, Das Gewissen bei Pls 1911; MPohlenz, GGA 1913, 642ff, Die Stoa ’48; ’49 (index), ZNW 42, ’49, 77–79; HBöhlig, Das Gewissen bei Seneka u. Pls: StKr 87, 1914, 1–24; FTillmam, Zur Geschichte des Begriffs ‘Gewissen’ bis zu den paulin. Briefen: SMerkle Festschr. 1922, 336–47; FZucker, Syneidesis-Conscientia 1928; TSchneider, D. paulin. Begriff d. Gewissens (Syneidesis): Bonner Zeitschr. f. Theol. u. Seelsorge 6, 1929, 193–211, D. Quellen d. paul. Gewissensbegr.: ibid. 7, 1930, 97–112; BSnell, Gnomon 6, 1930, 21ff; MDibelius Hdb.² ’31 exc. on 1 Ti 1:5; HOsborne, Σύνεσις and ς.: ClR 45, ’31, 8–10, Συνείδησις: JTS 32, ’31, 167–79; GRudberg, JAEklund Festschr. ’33, 165ff; GJung, Συνείδησις, Conscientia, Bewusstsein: Archiv f. d. gesamte Psychologie 89, ’34, 525–40; WAalders, Het Geweten, ’35; CSpicq, La conscience dans le NT: RB 47, ’38, 50–80; BReicke, The Disobedient Spirits and Christian Baptism ’46, 174–82; JDupont, Studia Hellenistica 5, ’48, 119–53; HClavier, Συν., une pierre de touche de l’Hellénisme paulinien, announced in Studia Paulina [JdeZwaan Festschr.] ’53, p. 80 n. 1; CPierce, Conscience in the NT, ’55; BReicke, TZ 12, ’56, 157–61, esp. 159; DMariella Jr., The NT Concept of Conscience, diss. Vanderbilt ’59; PDelhaye, Studia Montis Regii (Montreal) 4, ’61, 229–51; JStelzenberger, Syneidesis im NT, ’61; MThrall, NTS 14, ’67/68, 118–25; BHarris, Westminster Theol. Journal 24, ’62, 173–86; RJewett, Paul’s Anthropological Terms, ’71, 402–46; HEckstein, Der Begriff Syneidesis bei Paulus ’83; GSelby, The Meaning and Function of ς. in Hb 9 and 10: Restoration Qtrly 28, ’86, 145–54 (internal awareness of sin); PGooch, Conscience in 1 Cor 8 and 10: NTS 33, ’87, 244–54; PTomson, Paul and the Jewish Law (CRINT III/1) ’90, 208–20 (‘consciousness’); EBorgh, La notion de conscience dans le NT: Filología Neotestamentaria 10, 1997, 85–98.—RAC X 1025–1107; BHHW I 564f.—New Docs 3 no. 69. DELG s.v. οἶδα C. M-M. EDNT. TW. Spicq. Sv.